Početna stanica na ovom putu je Šabac, na obali Save, privredno, kulturno i administrativno središte Mačvanskog okruga, kome pripadaju i grad Loznica i opštine Bogatić, Vladimirci, Koceljeva, Krupanj, Ljubovija i Mali Zvornik. Od naselja nastalog oko nekadašnje tvrđave Zaslon, Šabac je izrastao u grad sa 54.000 stanovnika. Pročuo se po burnoj prošlosti, mudrim i duhovitim „čivijašima”, znamenitim kulturnim i umetničkim stvaraocima, legendarnim muzičarima Cicvarićima, uspešnim sportistima, ali i po velikom vašaru krajem septembra.
Nakon što je potpao pod tursku vlast, Zaslon je dugo bio poprište borbe za prevlast između Turske i Ugarske. Ugarski kralj Matija Korvin uspeo je da ga osvoji februara 1476. godine. Tokom narednih vekova grad je više puta prelazio iz turske pod austro-ugarsku vlast i obratno. U Prvom srpskom ustanku, avgusta 1806, u prigradskom naselju Mišar, na istoimenom brdu, odigrao se Boj na Mišaru, u kojem su srpski ustanici naneli težak poraz turskoj vojsci.
Prvi zamah u razvoju Šabac je imao u vreme vladavine Jevrema Obrenovića, obor-kneza Šabačke nahije. U tom periodu dobio je osnovnu školu i bolnicu 1826, gimnaziju 1837. i prve pozorišne predstave 1840. godine. Na to vreme podseća očuvani Jevremov konak i njegov spomenik u centru grada.
Šabac je krajem prošlog veka doživeo ubrzan privredni i društveni razvoj. Postao je jedan od najrazvijenijih gradova u Srbiji. U njemu radi jedno od naših najstarijih profesionalnih pozorišta, osnovano još 1906.godine. Otvorene su tri visoke škole strukovnih studija (poljoprivredna, medicinsko-tehnološka i za obrazovanje vaspitača). Šabac je poznat i kao grad uspešnih sportista. Proslavili su ga, pre svega, rukometaši „Metaloplastike”, višestruki prvaci Evrope.
Čitava plejada znamenitih i uspešnih ljudi iz oblasti nauke, kulture i sporta potiče iz ovog grada i okoline (akademici Stojan Novaković i Dušan Kovačević, pisci Laza Lazarević, Janko Veselinović, Milorad Popović Šapčanin, Stanislav Vinaver i Oskar Davičo, glumci Ljubiša Jovanović i Branislav Lečić, slikar Milić od Mačve, rukometaši Mile Isaković, Slobodan Kuzmanovski, Dragica Đurić i Veselin Vuković, pevači Sofka Nikolić i Šaban Šaulić i drugi).
Sećanje na Cersku bitku
Južno od Šapca, a severoistočno od Loznice, na sredokraći između ova dva grada, nalazi se Tekeriš. Oko ovog sela na padinama planine Cer, odigrale su se najžešće i odlučujuće borbe u okviru Cerske bitke. Avgusta 1914. godine, nakon prodora Austro-ugarskih trupa u Šabac, Mačvu i Pocerinu, usledila je protivofanziva srpske vojske pod komandom Stepe Stepanovića. Srbi su 24. avgusta ponovo ušli u Šabac, čime je Cerska bitka zvanično završena i agresor proteran preko Drine. Srpski gubici u ovoj bici bili su tri hiljade poginulih i 15.000 ranjenih, a austro-ugarski osam hiljada poginulih, 30.000 ranjenih i pet hiljada zarobljenih vojnika.
U centru Tekeriša treba obići spomenik kulture izuzetnog značaja – Spomen-kosturnicu, koja je podignuta 28. jula 1928. godine. Tu su pohranjeni posmrtni ostaci srpskih vojnika, kao i čeških vojnika koje je neprijatelj desetkovao pri pokušaju da se predaju Srbima. Pored spomen kosturnice u obliku deset metara visoke stene, na ovom mestu su biste čuvenih srpskih vojskovođa i vladara, a u nekadašnjoj kapeli sada je muzejska postavka Cerske bitke. Posebne emocije izaziva „vojnikova šantelija”, mesto na kome je presađena breskva iznikla iz grla poginulog vojnika.
U lozničkom kraju
Od Tekeriša krećemo ka Loznici, gradu u Podrinju, u podnožju planine Gučevo, blizu granice sa Bosnom i Hercegovinom. Loznica je udaljena 140 kilometara od Beograda, 55 kilometara od Šapca i 75 kilometara od Valjeva. Sedište je gradske lokalne samouprave sa još 54 naseljena mesta i ukupno 85.000 stanovnika, od čega 19.000 živi u gradu. Kao naselje, Loznica se prvi put pominje u povelji kralja Milutina s početka 14. veka. Krajem prošlog veka grad je bio razvijen industrijski centar sa čuvenom Fabrikom viskoze, koja je zapošljavala 10.000 radnika. Nažalost, danas je taj privredni gigant uništen.
Loznički kraj imao je burnu ratnu prošlost. U Prvom srpskom ustanku vojvoda Anta Bogićević vodio je Boj na Loznici. Nadomak Loznice u Prvom svetskom ratu odvijale su se ratne operacije Cerske, Kolubarske i Bitke na Mačkovom kamenu. O tome svedoče i spomen kosturnice u Tekerišu, na Gučevu i u Dragincu.
Loznica je rodno mesto naučnika Jovana Cvijića, osnivača Srpskog geografskog društva, profesora i rektora Beogradskog univerziteta i predsednika Srpske kraljevske akademije. U Loznici je rođen i čuveni slikar Mića Popović, čiju galeriju svakako treba posetiti. Nadomak Loznice, u Tršiću, rođen je reformator srpskog jezika Vuk Stefanović Karadžić. U Domu kulture, koji nosi Vukovo ime, nalazi se galerija slika njegove kćerke Mine Karadžić.
Najpoznatiji događaj u organizaciji grada Loznice je Vukov sabor u Tršiću. To je ujedno najstarija i najmasovnija kulturna manifestacija u Srbiji. Posvećena je uspomeni na reformatora našeg jezika Vuka Stefanovića Karadžića. Prvi Sabor organizovan je 1933. godine i otada se održava svake godine u nedelju pred Malu gospojinu. Centralna manifestacija odvija se na Saborištu, u otvorenom amfiteatru, koji je deo etnomuzeja narodnog neimarstva. Počinje Himnom Vuku Stevana Mokranjca, a potom sledi prigodna beseda nekog istaknutog kulturnog ili naučnog radnika i izvođenje muzičko-scenskog dela. Vukovu rodnu kuću u Tršiću, smeštenu u prelepom prirodnom okruženju, i tokom godine posećuje veliki broj ljudi. Zahvaljujući tome, u Tršiću je zaživeo seoski turizam.
Nedaleko od Loznice i Tršića nalazi se manastir Tronoša, u kome je Vuk stekao osnovnu pismenost. Manastir je nastao između 1276. i 1282. godine. Ktitor je bila Katarina Nemanjić, žena kralja Dragutina. Turci su porušili Tronošu krajem 15. veka, ali je obnovljena u 16. veku. Manastirska crkva je posvećena Vavedenju Bogorodice. Pošto je pretrpeo oštećenja i tokom Prvog i Drugog svetskog rata, manastir je generalno obnovljen 1964. i 1987. godine. Na putu do manastira nailazi se na kapelu Svetog Pantelejmona. Tu je i česma sa deset mlazeva vode. Po legendi, česmu su sagradili Jug Bogdan i njegovih devet sinova pre polaska u Kosovski boj.
Na kraju ove zanimljive jednodnevne ture treba obići Banju Koviljaču, udaljenu šest kilometara od Loznice. Smeštena je u podnožju šumovitog Gučeva, blizu Drine, pored regionalnog puta Zvornik – Loznica. U njoj se leče reumatska i ginekološka oboljenja i posttraumatska stanja. Lokaciju Banje Koviljače krasi veliki, lepo uređeni park, koji predstavlja prostorno-kulturnu celinu pod zaštitom države. Reprezentativni objekat u ovom parku, Kur-salon, koji je1932. godine podigao kralj Aleksandar I, dugo je bio zapušten, ali je pre tri godine završeno njegovo renoviranje, pa sad blista punim sjajem.
U subotu, 30. jula: U Kolubarskom okrugu – Zanimljivosti valjevskog kraja
