Nedavno su mediji preneli izjave penzionisanog profesora Mašinskog fakulteta u Beogradu, matematičara Stojana Radenovića, koji je drugi na listi SNS za predstojeće parlamentarne izbore. Radenović kaže da je tu stranku podržao zbog rezultata, ponosan je što se nalazi na toj listi jer smatra da je na taj način postao deo istorije. „Nekad će se pisati: ‘Za vreme Vučića, Ane i ostalih’. Ja ću možda biti u fusnoti, ali ja sam zadovoljan i fusnotom”, naglasio je Radenović na predizbornom skupu SNS u Merošini. On je naglasio da je Srbija „nova država” u odnosnu na onu od pre deset godina i ocenio da je to jasno svima, pa i političkim protivnicima vladajuće stranke. „Matematika kojom se bavim, ona gleda samo rezultate. Kad su me pitali da li hoću da podržim listu SNS, ja sam zastao i rekao: ‘To se ne dovodi u pitanje kod čoveka koji gleda rezultate’”.
Pa pogledajmo onda, kako izgledaju neki od rezultata?
Malo je onih koji se neće složiti sa time da su deca naša budućnost. A o tome da li ova država ima neku budućnost govori i činjenica da je dece sve manje. Naša država trenutno zvanično ima manje od sedam miliona stanovnika. Prosečna starost stanovništva u Srbiji je danas oko 43 godine. Populacija Srbije spada u tri najstarije u Evropi, a Vojvodina među pet najstarijih u svetu (većinom su ovo podaci po popisu od pre 11 godina, da li su sada bolji ili gori, pogađajte sami). Broj umrlih ovih godina nadmašuje broj rođenih i za pedeset hiljada godišnje, a otprilike isto toliko se izgubi i kroz migracije stanovništva to jest kroz odlazak naših školovanih tj. kvalifikovanih kadrova u inostranstvo „trbuhom za kruhom”. Ali, nabrajajući sve ovo imamo osećaj da ne govorimo ništa novo, da ne otkrivamo nikakvu tajnu, da pričamo već mnogo puta ispričane i svima poznate priče…
Zato, fokusirajmo se malo, usmerimo našu pažnju na primer na male maturante, na učenike osmih razreda osnovne škole koji evo upravo ovih dana počinju pripreme za polaganje završnih ispita i za upis u srednje škole. Ovi adolescenti imaju po 14 ili 15 godina, odlaskom u srednje škole i veće gradove otvara im se ceo jedan novi svet, ceo jedan novi život je pred njima… Ove godine ih u Banatu ima oko 4.880, u južnom Banatu oko 2.290. Najviše je naravno srpske dece, a nešto manje od deset odsto od ukupnog broja, oko 180 malih maturanata u južnom Banatu su iz redova nacionalnih manjina. Ako se još više fokusiramo i usmerimo samo na malu južnobanatsku opštinu Kovačicu videćemo da u ovih sedam varošica i naselja ove godine ima 197 malih maturanata. Najbrojnija su srpska i slovačka deca (95, tj. 83) dok je mađarske i rumunske dece sada već zaista veoma malo (12, tj. 7). Ovo su podaci za 2022. godinu, a kakve su brojke bile prethodnih godina?
Pre deset godina, 2012. u opštini Kovačica bilo je 319 malih maturanata. Godinu dana kasnije bilo ih je mnogo manje – 244. Sledeće godine broj osmaka je porastao na 271 ali 2015. je spao opet na 244 malih maturanata. Godinu dana kasnije je osmi razred završavao 231 učenik ali 2017. je taj broj značajnije porastao – na 277. Onda je došla 2018. godina i broj učenika je pao na 235 i od tada je nastavljen stabilan pad – bilo je 228 sledeće godine, da bi 2020. brojka pala na 214 osmaka. Prošle školske godine bilo je 221 učenika, a kao što smo rekli, ove 2022. godine ih je samo 197. Dakle, sve u svemu, za desetak godina, broj učenika osmog razreda u opštini Kovačica pao je sa 319 na 197. Broj malih maturanata je dakle manji za čak 38 procenata. Čudne neke brojke za ekonomskog tigra…
Radi poređenja, pre petnaest godina, godine 2007. broj malih maturanata u kovačičkoj opštini je bio 312. Sledeće godine je pao na 280, pa je 2009. pao još više na 253 ali se već 2010. broj popeo nazad na 292 da bi sledeće 2011. godine blago pao na 280, da bi se za godinu dana, 2012. vratio to jest porastao na 319 malih maturanata. Inače, radi se o turbulentnom periodu velike svetske ekonomske krize koja je ozbiljno potresla i Srbiju koja je tada pala sa stope rasta od sedam procenata na godišnji ekonomski rast manji od jednog procenta. Tada Srbija nije bila nikakav tigar, ali kao što znamo ondašnja vlast je ubrzo platila političku cenu za to…
Zabrinjavajuća je situacija sa celim južnobanatskim okrugom. Pre petnaest godina (pre svetske ekonomske krize, dakle 2007.) bilo je 3.334 malih maturanata, prošle godine bilo ih je samo 2.639, što je pad od oko 20 procenata. Alibunarska opština imala je tada 245 učenika osmog razreda, prošle godine bilo ih je 161. Belocrkvanska opština je 2007. imala 224, a prošle godine imala je 165 malih maturanata. Kovinska opština imala je 441, a prošle godine 263 učenika osmog razreda. Opovo sa 117 pada na 104 učenika, a Plandište koje je te 2007. imalo 139 malih maturanata, prošle godine je zabeležilo tek 80. Čak i veće sredine beleže značajan pad u broju malih maturanata – Pančevo sa 1.335 na 1.188, Vršac sa 576 na 455 učenika osmog razreda minule, 2021. godine.
Koja je to politička cena koju današnja vlast treba da plati? I koji je to ekonomski tigar, kakav je to lider na Balkanu koji može sebi da priušti onoliki gubitak u broju svojih stanovnika, onoliki gubitak u delu populacije koji bez ikakve rezerve možemo nazvati budućnošću ove države?
Nakon deset godina na vlasti „Vučića, Ane i ostalih”samo jedna mala južnobanatska opština Kovačica ima čak 38 procenata manje malih maturanata nego što ih je imala 2012. godine. Nije li i ovo „rezultat” koji treba da gleda jedan matematičar, pre nego što onako oduševljeno podrži listu onih koji su za ovakav rezultat najodgovorniji?
